فهرست مطالب
تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم چیست؟
یکی از مهم‌ترین امتیازاتی که سازمان امور مالیاتی کشور برای حمایت از مشاغل و کسب و کارهای کوچک در نظر گرفته، استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم است.
بر این اساس، کسب و کارهای مشمول این تبصره، از امتیازاتی نظیر پرداخت مالیات مقطوع برخوردار خواهند شد.بر اساس دستورالعمل شماره 200/1401/527 مورخ 1401/3/3 نحوه محاسبه مالیات مقطوع برای عملکرد سال 1400 تغییراتی داشته است.
برای اطلاع از شرایط و شیوه بهره‌مندی از مالیات مقطوع تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم سال 1400 با ما همراه باشید.
سازمان امور مالیاتی به منظور حمایت از اشتغال‌زایی و رونق کسب و کارهای متوسط و ضعیف، همه ساله برای برخی از مشاغل، تسهیلاتی در نظر می‌گیرد.
به این صورت که هرگاه درآمد حاصل از فروش یا ارائه محصولات (کالا یا خدمات) برای این گروه از مشاغل در یک سال مالیاتی، کمتر از سقف تعیین شده از سوی این سازمان باشد، صاحبان مشاغل مذکور از انجام بخشی از تکالیف مالیاتی معاف خواهند بود. همچنین مالیات این دسته از مودیان به صورت مقطوع محاسبه و مطالبه می‌شود.
حدنصاب درآمد جهت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 سال 1401
بر اساس بند «م» تبصره «6» قانون بودجه سال 1401 و همچنین جزء 1 بند الف دستورالعمل شماره 200/1401/527 مورخ 1401/3/3، سقف برخورداری از معافیت‌های تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، «سی برابر» معافیت ماده 84 ق.م.م (مالیات بر درآمد حقوق) در نظر گرفته شده است. مبلغ معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال 1400، معادل 48,000,000 تومان (480,000,000 ريال) بود؛ به این ترتیب، حد نصاب درآمد حاصل از فروش صاحبان مشاغل برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، معادل 1,440,000,000 تومان (14 میلیارد و 400 میلیون ريال) خواهد بود.
آیا میدانید چه اشخاصی مشمول اظهارنامه برآوردی میگردند؟
بر اساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی مورخ 1401/3/16 در خصوص نحوه اجرای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، سقف درآمد مودیان برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م به صد برابر معافیت موضوع ماده 84 ق.م.م افزایش یافت. بر این اساس کلیه صاحبان کسب و کار که درآمد حاصل از فروش کالا و یا ارائه خدمات آنها در سال 1400، کمتر از 48,000,000,000 ريال باشد، می‌توانند با تکمیل فرم مربوطه از مزایای تبصره ماده 100 استفاده نمایند.
مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 مالیات مقطوع
بر اساس قوانین مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم برای عملکرد هر سال، تا 31 خرداد ماه سال بعد خواهد بود. به این ترتیب آخرین مهلت مقرر برای تسلیم فرم تعیین مالیات مقطوع تبصره ماده 100 سال 1400، پایان روز سه شنبه 31 خرداد ماه 1401 خواهد بود.
همچنین اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که شرایط استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 را دارند، اما تمایل به استفاده از تسهیلات این ماده قانونی را ندارند، موظفند نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد خود تا 31 خرداد ماه 1401 اقدام نمایند؛ در غیر این صورت مشمول جرایم عدم تسلیم اظهارنامه خواهند شد.
این مهلت برای سال 1400 تا پایان 31 تیر ماه 1401 تمدید گردید
شایان ذکر است که مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م برای عملکرد هر سال، تا 31 خرداد ماه سال بعد است
مشمولین استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م
کلیه صاحبان مشاغل گروه‌های اول، دوم و سوم مالیاتی مشروط بر آن که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال 1400، حداکثر 4,800,000,000 تومان (صد برابر معافیت موضوع ماده 84 ق.م.م در سال عملکرد) باشد.
این مودیان در صورتی که فرم مربوط به استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م را حداکثر تا پایان روز 1401/3/31 تکمیل و ارسال نمایند، از نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و همچنین تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
لازم به ذکر است سازمان مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل را به سه گروه مالیاتی تقسیم نموده است؛ جدیدترین گروه بندی مشاغل مالیاتی همه ساله بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، اعلام می‌شود. این گروه‌ها در خصوص نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
مشمولین استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م
صاحبان مشاغل مشمول تبصره ماده 100، از تسهیلات زیر برخوردار خواهند شد:
- معافیت از نگهداری اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحیه مصوب 1394
- معافیت از تکمیل و ارائه اظهارنامه مالیاتی
- محاسبه و مطالبه مالیات بر عملکرد سالیانه مشاغل به صورت مقطوع
شرط استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم
شرط برخورداری از معافیتها و تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م، تکمیل و ارسال فرم درخواست استفاده از این تسهیلات در مهلت مقرر است.
نحوه تعیین مالیات مقطوع برای عملکرد سال 1400
بر اساس دستورالعمل تبصره ماده 100 ق.م.م، صاحبان مشاغلی که تمایل به استفاده از تسهیلات این دستورالعمل را دارند، باید از طریق سامانه الکترونیکی ntr.tax.gov.ir و تکمیل فرم مربوطه مراتب را به سازمان مالیاتی اعلام نمایند.
در فرم تبصره ماده 100، مالیات مقطوع مودیان بر اساس موارد زیر و بر اساس قوانین و مقررات تعیین می‌شود:
- اطلاعات موجود و دریافتی از پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان مالیاتی
- فروش ابرازی مودی
در اینجا مودی دو انتخاب پیش رو دارد:
- پذیرش مالیات مقطوع تعیین شده
- عدم پذیرش مالیات مقطوع
مودی مالیاتی ، مالیات مقطوع تعیین شده را می پذیرد
چنانچه مالیات تعیین شده مورد پذیرش مودی باشد، مودی می‌تواند با تسلیم فرم مذکور از شرایط این دستورالعمل بهره‌مند شود.
مودی مالیاتی ، مالیات مقطوع تعیین شده را نمی پذیرد
در صورتی که اطلاعات موجود در فرم تبصره ماده 100، مورد پذیرش مودی نباشد، باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی مطابق با قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
لازم به ذکر است، تسلیم فرم مالیات مقطوع توسط مودی، به عنوان آخرین اقدام در مهلت قانونی (31 خرداد 1401) به منزله پذیرش کلیه شروط دستورالعمل از جانب مودی خواهد بود.
شایان ذکر است استفاده از مالیات مقطوع ، وابسته به پذیرش یا عدم پذیرش مودی است
مودیانی که مجموع فروش کالا و یا ارائه خدمات آنها در سال 1400 بیشتر از مبلغ 4,800,000,000 تومان (48,000,000,000 ریال) باشد، نباید منتظر دستورالعمل تبصره 100 مالیات مقطوع بمانند؛ این دسته از مودیان مکلف به تکمیل و تسلیم اظهارنامه، پرداخت مالیات بر اساس نرخ ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین نگهداری کلیه اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتها هستند.
چه کسانی مشمول استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م نمیشوند؟
مودیانی که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا باشند، مشمول استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 نیستند:
🔸 درآمد مودی (حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات) در سال 1400 بیشتر از 48,000,000,000 ریال باشد.
🔸 به عنوان آخرین اقدام قبل از 1401/3/31، فرم درخواست استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م را تکمیل ننموده باشد.
🔸 فرم درخواست استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م را در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارسال نکرده باشد.
🔸 مودی، متقاضی استفاده از معافیت‌های مواد قانونی 137، 165 و 172 ق.م.م برای عملکرد سال 1400 باشد.
🔸 کلیه صاحبان مشاغلی که در کنار فعالیت اصلی خود، از بانک مرکزی سکه خریداری کرده‌اند؛ در صورتی که سکه‌ها را طی سال 1400 دریافت نموده باشند، برای پرداخت مالیات سکه موظف به تکمیل و ارسال اظهارنامه به صورت مجزا و بر اساس دستورالعمل‌های مالیات سکه هستند.
کتمان درآمد در تکمیل فرم تبصره ماده 100
در صورت وجود اسناد و مدارک مثبته‌ای که نشان دهد مجموع فروش کالا و ارائه خدمات مودی در سال 1400 بیش از مبلغ ابرازی در فرم سازمان امور مالیاتی است، دو حالت برای مودی رخ می‌دهد:
- مجموع درآمد مودی (درآمد ابرازی و کتمان شده) کمتر از 48,000,000,000 ريال است
- مجموع درآمد مودی (درآمد ابرازی و کتمان شده) بیشتر از 48,000,000,000 ريال است
مجموع درآمد مودی کمتر از حد نصاب تبصره ماده 100 است
در این صورت مابه‌التفاوت مالیات متعلقه محاسبه و مطالبه می‌شود. دقت کنید که مالیات قابل مطالبه برابر با مالیات متعلقه پس از کسر مالیات مقطوع مورد پذیرش مودی خواهد بود.
مجموع درآمد مودی بیشتر از حد نصاب تبصره ماده 100 است
در این صورت مودی مشمول جرایم زیر خواهد بود:
- مالیات بر اساس رسیدگی ماده 97 قانون مالیاتها محاسبه و مطالبه می‌شود.
- مودی مشمول جرایم تعیین شده از جمله جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی (30% غیرقابل بخشش مالیات متعلق) در مهلت مقرر خواهد بود.
- مودی امکان استفاده از کلیه معافیتها از جمله معافیت‌های موضوع ماده 101 ق.م.م و نرخ صفر مالیاتی را از دست خواهد داد.
از آنجا که مودیان مشمول تبصره 100 از نگهداری اسناد و مدارک معاف هستند، قضاوت در خصوص درآمد آنها بر اساس کلیه اسناد و مدارک مثبته به دست آمده خرید، بهای تمام شده کالای فروش رفته و بهای تمام شده خدمات ارائه شده و رعایت مقررات ماده 41 آیین نامه اجرایی موضوع ماده 219 ق.م.م، انجام خواهد شد.
اما در صورتی که مودی نسبت به ارائه اسناد و مدارک مستند برای بخشی از اقلام خرید در موجودی کالای پایان دوره اقدام نماید، این بخش از کالاها در مالیات عملکرد سال 1400 محاسبه نشده و به فروش سنوات بعد اضافه خواهد شد.
نکات مهم مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده 100 ق.م.م
1- نحوه تقسیط مالیات مقطوع برای عملکرد 1400
بر اساس جزء 3 بند الف دستورالعمل 200/1401/527 مورخ 1401/3/3، در صورتی که مودی امکان پرداخت مالیات مقطوع تعیین شده را به صورت یکجا تا پایان خرداد ماه 1401 نداشته باشد، می‌تواند مالیات خود را حداکثر طی 5 قسط مساوی به سازمان پرداخت نماید.
به یاد داشته باشید :عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر مشمول جریمه موضوع ماده 190 ق.م.م خواهد بود.
2- استفاده از تبصره 100 برای مودیانی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها قطعی نشده
مودیانی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها به قطعیت نرسیده است، در صورت تمایل، می‌توانند با تکمیل فرم مربوطه از تسهیلات تبصره ماده 100 ق.م.م و پرداخت مالیات مقطوع استفاده نمایند.
اما در صورتی که مالیات عملکرد سال 1399 آنها در فرآیند رسیدگی و دادرسی مالیاتی کاهش یابد، تاثیری در میزان مالیات مقطوع پذیرفته شده عملکرد سال 1400 آنها نخواهد داشت.
3- نحوه محاسبه مالیات مقطوع پزشکان برای عملکرد 1400
مالیات مقطوع پزشکانی که در عملکرد سال 1400 مشمول حکم بند (ح) تبصره (۶) قانون بودجه سال 1400 (کسر مالیات تکلیفی پزشکان از دستمزد آنها) بوده‌اند، معادل مالیات تعیین شده با توجه به فرم تبصره 100 و یا مالیات مکسوره آنها، هر کدام که بیشتر باشد، تعیین می‌شود.
صاحبان مشاغل باید بدانند:
حتی اگر مشمول استفاده از مزایای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم باشند، اگر تراکنش‌های مشکوک داشته باشند، اسناد و مدارک فعالیت‌های اقتصادی‌شان مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ در صورت کتمان درآمد، جرایم سنگینی پیش روی آنها خواهد بود. جهت آشنایی با این جرایم می‌توانید جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی را مطالعه کنید.
آموزش مصور تکمیل اظهارنامه توسط آقای حمیدرضا موسوی
