فهرست مطالب
مالیات دستگاه کارتخوان چیست؟
مالیات کارتخوان: در قوانین مالیاتی مصوب سازمان امور مالیاتی، قانونی تحت عنوان مالیات کارت خوان وجود ندارد؛ در حقیقت استفاده از این دستگاه فی نفسه مشمول پرداخت مالیات نیست. اما سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس ماده 7 آیین‌نامه تبصره “2” ماده 169 ق.م.م و بند “ی” تبصره 6 قانون بودجه سال 1398، کلیه دارندگان دستگاههای کارت خوان (اعم از سیار و غیرسیار) را مکلف به ثبت این دستگاه‌ها در سامانه این سازمان نموده است.
پس از ثبت نام در سامانه، به دارنده دستگاه پوز، به عنوان یک شخص (حقیقی یا حقوقی) دارنده کسب و کار، یک کد مالیاتی تعلق می‌گیرد. به این ترتیب امکان دسترسی و رصد کلیه تراکنش‌های بانکی دستگاه پوز مزبور با کمک کد مالیاتی یکتای دریافتی برای دستگاه کارت خوان، که در سامانه ثبت شده است، برای بانک مرکزی میسر خواهد شد.
از اقدامات سازمان امور مالیاتی کشور در سالهای اخیر، ساماندهی دستگاههای کارتخوان میباشد.
بر اساس قوانین جدید، همه پذیرندگان دستگاه کارت خوان و درگاه پرداخت بانکی موظف به ثبت نام و ارائه کد رهگیری مالیاتی به بانک صادرکننده درگاه پرداخت یا دستگاه کارت خوان هستند که این امر لزوم آموزش مالیات کارتخوان را آشکار می‌کند.
طبق مقررات، دارندگان دستگاههای کارت خوان باید نسبت به ثبت نام در سایت سازمان امور مالیاتی و دریافت کد مالیاتی آن، اقدام کنند. در غیر اینصورت، جرایمی سنگین گریبان‌گیر آنها خواهد شد.
بررسی تراکنش‌های بانکی، اظهارنامه مودیان، دارایی‌های شخص، گزارشات فصلی ارسالی طرف معامله و میزان هزینه‌های فرد در کنار هم، تبدیل به یک بانک اطلاعاتی می‌شود.
این موضوع می‌تواند به سازمان امور مالیاتی کمک کند تا میزان درآمدهای افراد را مشخص کرده و در تشخیص مالیات، دقیقتر عمل کند.
با توجه به ابهامات موجود برای صاحبان کسب و کار، در ذیل به شفاف کردن موضوع و آموزش مالیات کارت خوان، خواهیم پرداخت.
دستگاه کارتخوان ابزاری است که در کنار سایر اسناد و مدارک مودی برای رسیدگی به حساب‌ها و تشخیص درآمد او به سازمان مالیاتی کمک می‌کند؛ به این ترتیب مالیات دستگاههای کارتخوان در واقع مالیاتی است که به درآمدهای حاصل از تراکنش‌های واریزی دستگاه کارتخوان تعلق می‌گیرد.
در صورتی که دستگاه پوز خود را تعیین تکلیف نکنید، سازمان مالیاتی کلیه تراکنش‌های اعلامی بانک مرکزی برای دستگاههای پوز را درآمد شناسایی و نسبت به دریافت مالیات تراکنش های بانکی اقدام می‌نماید.
نحوه محاسبه مالیات دستگاه کارتخوان
سازمان مالیاتی مالیات دستگاههای کارتخوان را بر اساس اقدامات انجام شده مودیان به دو روش محاسبه و مطالبه می‌نماید:
🔸 دسته اول: مودیانی که به وظایف خود در مورد ثبت دستگاه پوز خود اقدام نموده‌اند
🔸 دسته دوم: مودیانی که از انجام تکالیف خود در مهلت مقرر خودداری نموده‌اند
1- نحوه محاسبه مالیات دستگاههای کارتخوان برای مودیان مطیع قانون
مالیات دستگاه پوز برای آن دسته از مودیان که به تکلیف خود در زمینه ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه سازمان مالیاتی اقدام نموده‌اند، همانند مالیات بر درآمد محاسبه خواهد شد. به بیان دیگر، مالیات درآمدهای حاصل از دستگاه کارتخوان برای این مودیان، بر اساس شخصیت حقیقی/حقوقی مودیان تعیین می‌شود. در این صورت داریم:
🔸 نحوه محاسبه مالیات دستگاههای کارتخوان برای اشخاص حقیقی: همانند مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بر اساس گروه بندی شغلی آنان بر اساس مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده 100 و یا در صورت ارائه اظهارنامه مالیات بر عملکرد متناسب با نرخ مالیاتی ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه و مطالبه می‌شود
🔸 نحوه محاسبه مالیات دستگاههای کارتخوان برای اشخاص حقوقی: همانند مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی بر اساس ماده 105 ق.م.م و با نرخ 25% محاسبه و مطالبه می‌شود
در واقع این گروه بابت استفاده از دستگاه کارتخوان برای کسب درآمد، مالیات اضافه‌ای پرداخت نمی‌کنند.
2- نحوه محاسبه مالیات دستگاههای کارتخوان برای مودیان سهل انگار
اما گروهی از مودیان که نسبت به ثبت دستگاه خود در سامانه سازمان مالیاتی در موعد مقرر اقدام ننموده‌اند، مالیات آنان بر اساس کارکرد دستگاه کارتخوان آنها محاسبه و مطالبه می‌شود؛ در واقع برای این مودیان کلیه تراکنش‌های دستگاه پوز، درآمد در نظر گرفته می‌شود. این مودیان علاوه‌بر پرداخت مالیات بر درآمد (موضوع ماده 93 ق.م.م یا ماده 105 ق.م.م) مشمول جرائم زیر خواهند بود:
1- عدم استفاده از معافیت‌های در نظر گرفته شده
2- پرداخت جریمه غیرقابل بخشودگی معادل 30% مالیات متعلق به عنوان جریمه کتمان درآمد (ماده 192 ق.م.م)
3- جریمه تاخیر در پرداخت مالیات، معادل 2.5% مالیات متعلق به ازای هر ماه
4- سایر جرائم متعلقه بر اساس عدم انجام تکالیف مالیاتی
در حقیقت می‌توان گفت مودیانی که به وظایف خود در زمینه ثبت دستگاه پوز خود اقدام نمی‌کنند، مشمول پرداخت مالیات بیشتری هستند؛ زیرا از سویی باید مالیات کلیه تراکنش‌های متعلق به دستگاه پوز خود را اعم از درآمد یا غیردرآمد بودن آن پرداخت نمایند؛ از سوی دیگر مشمول پرداخت جرائم متعلقه مانند جریمه کتمان درآمد خواهند بود.
تشکیل پرونده مالیاتی برای کارتخوان
تشکیل پرونده مالیاتی دستگاههای کارتخوان در واقع همان عملیات ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه سازمان مالیاتی است.
شیوه کار به این صورت است که با ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه سازمان مالیاتی و دریافت کد مالیاتی کارتخوان، پرونده مالیاتی دستگاه کارتخوان تشکیل می‌شود. به این ترتیب، کلیه اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی دستگاه پوز مزبور، به پرونده مالیاتی مودی متصل می‌شود. در این صورت سازمان مالیاتی به سادگی می‌تواند با کمک اطلاعات به دست آمده از دستگاه پوز (کارتخوان) مودی، به بررسی درستی اظهارات او در اظهارنامه مالیاتی در مورد درآمد کسب شده بپردازد.
با تشکیل پرونده مالیاتی برای دستگاه پوز، مالیات بیشتری از مودی دریافت نمی‌شود؛ بلکه تنها هدف از این کار، شفاف سازی درآمدهای شغلی افراد نزد سازمان مالیاتی و اتصال کلیه حساب‌های درآمدی یک فرد با پرونده مالیاتی او است.
مراحل ثبت مالیاتی دستگاه کارتخوان
اطلاعات درآمدی کلیه مودیان از طریق سامانه‌های متصل به سامانه امور مالیاتی نظیر اطلاعات ارسالی بانک مرکزی، در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب ثبت یا عدم ثبت دستگاههای کارتخوان در این سامانه تاثیری در میزان مالیات قابل پرداخت مودی نخواهد داشت. اما از سویی عدم ثبت دستگاههای پوز، منجر به شمول جرایم سنگین مالیاتی مانند کتمان درآمد برای مودی است؛ از این رو ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
آموزش تصویری مراحل ثبت دستگاه کارتخوان
برای ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه سازمان امور مالیاتی دو روش وجود دارد:
1- مودیانی که پرونده مالیاتی تشکیل داده‌اند
2- مودیانی که پرونده مالیاتی ندارند
آموزش تصویری مراحل ثبت دستگاه کارتخوان برای مودیان دارای پرونده مالیاتی
مودیانی که در سامانه مالیاتی ثبت نام نموده و دارای پرونده مالیاتی هستند، برای ثبت دستگاه پوز جدید خود باید مراحل زیر را طی نمایند:
مرحله اول: ورود به سامانه سازمان مالیاتی به آدرس tax.gov.ir
مرحله دوم: ورود به بخش ثبت نام الکترونیک (با داشتن اطلاعات کاربری)
در صورتی که قبلا در سامانه ثبت نام کرده و نام کاربری و رمز عبور دارید، به بخش ثبت نام الکترونیک با داشتن اطلاعات کاربری مراجعه نمایید
مرحله سوم: ورود به پورتال خدمات جامع الکترونیکی مالیاتی
مرحله چهارم: تعیین تکلیف دستگاه جدید
با کمک نام کاربری و رمز عبور به حساب کاربری خود وارد شوید؛ در ادامه دو حالت ممکن است پیش آید:
اگر اطلاعات دستگاه جدید شما در سامانه وجود داشت، به بررسی صحت اطلاعات و انجام اصلاحات در صورت نیاز اقدام نمایید
در صورتی که اطلاعات دستگاه جدید در سامانه وجود نداشت، دستگاه جدید و کلیه حساب‌های متصل به آن را در سامانه تعریف نمایید.
آموزش تصویری مراحل ثبت دستگاه کارتخوان برای مودیان فاقد پرونده مالیاتی
در ادامه نحوه ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه مالیاتی را به صورت تصویری برای مودیانی که پرونده مالیاتی ندارند، بیان میکنیم.
مرحله اول: ورود به سامانه سازمان مالیاتی به آدرس tax.gov.ir
مرحله دوم: ورود به بخش پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیک
مرحله سوم: آشنایی با فرآیند ثبت نام و اقدامات قبل از آن
در این بخش فرآیند ثبت نام الکترونیکی در سامانه سازمان مالیاتی و اقدامات لازم جهت انجام آن به صورت کامل توضیح داده شده است. پس از مطالعه کامل اطلاعات و آماده سازی مدارک مورد نیاز، در پایین صفحه وارد صفحه ثبت نام شوید.
مرحله چهارم: ورود به سامانه پیش ثبت نام و ثبت نام
بر اساس بخشنامه شماره 19487 مورخ 99/2/20، شناسه/شماره ملی مودیان جایگزین کد اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی شده است
مرحله پنجم: ورود به ثبت نام
با ورود شماره/ شناسه ملی/فراگیر خود وارد مرحله ثبت نام شوید.
دقت کنید در زمان تکمیل فرم جهت ورود و ثبت دستگاه کارتخوان، باید اطلاعات مربوط به شخصیت صاحب امتیاز کارتخوان را درج نمایید.
مرحله ششم: انتخاب گزینه پیش ثبت نام جدید
در صورتی که تاکنون پرونده مالیاتی نداشته‌اید، باید نسبت به پیش ثبت نام جدید اقدام نمایید.
با انتخاب پیش ثبت نام جدید، پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهید.
مرحله هفتم: تکمیل اطلاعات فردی جهت انجام ثبت نام
در این مرحله با تکمیل اطلاعات هویتی و محل اقامت خود به بخش پیش ثبت نام وارد شوید.
هویت خود و سایر شرکای خود را جهت تشکیل پرونده تعیین نمایید.
دقت نمایید که تنها شماره تلفن همراه با مالکیت شماره ملی ثبت شده قابل قبول است.
مرحله هشتم: ثبت نام دستگاه کارتخوان
از این مرحله به بعد شما باید اطلاعات مربوط به هویت خود و شرکای تجاری خود، فعالیت اقتصادی خود، محل اقامت و بانک‌ها و حساب‌های بانکی و دستگاههای پوز خود را با دقت وارد نمایید. پس از اتمام ثبت نام، نام کاربری و رمز عبور برای شماره همراه ثبت شده شما ارسال می‌شود. ارسال پیامک حاوی نام کاربری و رمز عبور، نشانه انجام موفقیت آمیز عملیات ثبت نام شما است.
در حفظ و نگهداری نام کاربری و رمز عبور خود بکوشید؛ زیرا در زمان تکمیل اظهارنامه مالیاتی به آنها نیاز خواهید داشت.
نتیجه گیری
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه نمایید، این است که مالکیت و استفاده از دستگاههای کارتخوان برای کسب درآمد، به خودی خود مشمول پرداخت مالیات نیست. آنچه که در باور عموم به عنوان مالیات دستگاه کارتخوان در نظر گرفته می‌شود، جریمه کتمان درآمد حاصل از عدم ثبت دستگاه کارتخوان است. در واقع می‌توان گفت کلیه دستگاههای کارتخوان بدون مالیات هستند؛ اما شرط استفاده از کارتخوان بدون جریمه مالیاتی، ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه مالیاتی در مهلت مقرر است؛ بدین ترتیب مودی هیچ مالیاتی اضافه بر مالیات بر درآمد خود نخواهد پرداخت.
مالیات بر درآمد حاصل از دستگاههای کارتخوان فارغ از سیار یا غیرسیار (ثابت) بودن آن وابسته به ثبت این دستگاه‌ها در سامانه مالیاتی است. در واقع دارندگان دستگاههای پوز اعم از سیار یا ثابت، برای پیشگیری از جرایم مربوطه باید در زمان مقرر نسبت به ثبت و معرفی این دستگاه‌ها به سازمان مالیاتی اقدام نمایند.
در صورتی که دستگاههای کارتخوان در سامانه سازمان مالیاتی ثبت شده باشد، مالیات اضافه‌ای جز مالیات بر درآمد مشاغل به آنها تعلق نمی‌گیرد. مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بر اساس گروه بندی جدید مودیان به صورت مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده 100 و یا مطابق ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم بین 0 تا 25% بر اساس حجم عملکرد صاحبان مشاغل متغیر است. همچنین مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی بر اساس ماده 105 ق.م.م و با نرخ 25% محاسبه و مطالبه می‌شود.
